Επιχειρησιακά Προγράμματα Οργανώσεων Παραγωγών στα πλαίσια της ΚΑΠ 2023-2027

Γενικά

Με την με Αριθ.Πρωτ:1400/395263 της 22/12/2023 καθορίστηκαν τα αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα για την εφαρμογή των επιχειρησιακών προγραμμάτων στον τομέα των οπωροκηπευτικών, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023 – 2027.

Τα βασικότερα σημεία παρουσιάζονται παρακάτω.

Δικαιούχοι

Δυνητικοί δικαιούχοι της χρηματοδότησης ΕΠ είναι οι αναγνωρισμένες ΟΠ και ΕΟΠ του άρθρου 2 της υπ’ αρ. 397/18235/16.02.2017 απόφασης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (B΄601).

1. Η κύρια δραστηριότητα των ΟΠ/ΕΟΠ αφορά τη συγκέντρωση της προσφοράς και τη διάθεση στην αγορά των προϊόντων των μελών τους, για τα οποία έχουν αναγνωριστεί, σύμφωνα με το άρθρο 11 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2017/891.
2. Οι ΟΠ/ΕΟΠ, οι οποίες αναγνωρίζονται σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 4 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2017/891 διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα παραδίδονται πράγματι για μεταποίηση:
   α) με ετήσιες γραπτές συμβάσεις που συντάσσονται σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 168 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, μεταξύ της εκάστοτε ΟΠ/ΕΟΠ και των μεταποιητικών μονάδων ή με δέσμευση προμήθειας παραγωγής των μελών της, αν η ΟΠ/ΕΟΠ είναι και μεταποιητής, οι οποίες θεωρούνται από τη ΔΑΟΚ της Περιφερειακής Ενότητας που έχει την έδρα της η ΟΠ/ΕΟΠ,
   β) με την τήρηση από την ΟΠ/ΕΟΠ αρχείου παραστατικών για τις ποσότητες των προϊόντων που παρέδωσαν τα μέλη της, σε εκτέλεση των συμβάσεων της περ. α΄ και με τον αριθμό της σχετικής σύμβασης, καθώς και με τήρηση αρχείου με τα παραστατικά πώλησης των αντίστοιχων ποσοτήτων προς τις μεταποιητικές μονάδες με τις οποίες η ΟΠ/ΕΟΠ έχει υπογράψει συμβάσεις.
3. Η ΟΠ μπορεί να αναθέτει υπεργολαβικά όλες τις δραστηριότητές της, εκτός της παραγωγής, σύμφωνα με το άρθρο 155 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013. Η εξωτερική ανάθεση πραγματοποιείται σύμφωνα με άρθρο 13 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2017/891.

Επιχειρησιακό Ταμείο-Επιχειρησιακό Πρόγραμμα

1. Για την υλοποίηση ΕΠ κάθε ενδιαφερόμενη ΟΠ/ΕΟΠ δημιουργεί ξεχωριστό τραπεζικό λογαριασμό, τον οποίο λειτουργεί ως επιχειρησιακό ταμείο (ΕΤ) σύμφωνα με το άρθρο 51 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115.
2. Η χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ ορίζεται στο άρθρο 52 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115. Ως περίοδος αναφοράς για τον υπολογισμό της Αξίας Εμπορευθείσας Παραγωγής (ΑΕΠ) μιας ΟΠ/ΕΟΠ λαμβάνεται υπόψη το έτος ν-2, όπου ν το έτος υλοποίησης του ΕΠ.
3. Οι δυνητικοί δικαιούχοι ΟΠ/ΕΟΠ υποβάλλουν, μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ) του άρθρου 56 του ν. 4914/2022, τις αιτήσεις για έγκριση των ΕΠ τους, με τη συμπλήρωση του Εντύπου Υποβολής Αίτησης Έγκρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος του ΟΠΣΚΕ.
4. Τα ΕΠ έχουν ελάχιστη διάρκεια τριών ετών και μέγιστη διάρκεια πέντε ετών.
5. Για κάθε ΕΠ:
   α) το 15 % τουλάχιστον των δαπανών καλύπτει τις παρεμβάσεις που συνδέονται με τους στόχους που αναφέρονται στις περ. ε΄ και στ΄ του άρθρου 46 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, σύμφωνα με την περ. α΄ της παρ. 7 του άρθρου 50 του ίδιου Κανονισμού,
   β) το ΕΠ περιλαμβάνει τρεις ή περισσότερες δράσεις που συνδέονται με τους στόχους που αναφέρονται στις περ. ε΄ και στ΄ του άρθρου 46 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, σύμφωνα με την περ. β΄ της παρ. 7 του άρθρου 50 του ίδιου Κανονισμού,
   γ) το 2 % τουλάχιστον των δαπανών καλύπτει τις παρεμβάσεις που συνδέονται με τον στόχο που αναφέρεται στην περ. δ΄ του άρθρου 46 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, σύμφωνα με την περ. γ΄ της παρ. 7 του άρθρου 50 του ίδιου Κανονισμού,
   δ) οι δαπάνες που εμπίπτουν στην παρέμβαση που αναφέρεται στις περ. στ΄, ζ΄ και η΄ της παρ. 2 του άρθρου 47 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 δεν υπερβαίνουν το ένα τρίτο των συνολικών δαπανών, σύμφωνα με την περ. δ΄ της παρ. 7 του άρθρου 50 του ίδιου Κανονισμού.
6. Οι επενδύσεις σε υλικά και άυλα στοιχεία του ενεργητικού, όπως γραφεία ή μελέτες αγοράς, που βοηθούν στην καλύτερη οργάνωση της εμπορικής δραστηριότητας της ΟΠ δεν υπερβαίνουν το ένα τρίτο (1/3) του προϋπολογισμού του ΕΠ, σύμφωνα με το εγκεκριμένο ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.
7. Οι διοικητικές δαπάνες και οι δαπάνες εξωτερικών ελέγχων θεωρούνται επιλέξιμες όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 23 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126.
8. Σε εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 23 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126, ορίζεται ως κατ’ αποκοπή ποσό για τις δαπάνες προσωπικού και τις διοικητικές δαπάνες που συνδέονται με τη διαχείριση του ΕΤ ή με την προετοιμασία, την εφαρμογή και την παρακολούθηση του ΕΠ έως το 2 % κατ’ ανώτατο όριο του εγκεκριμένου ΕΤ, το οποίο περιλαμβάνει τόσο τη χρηματοδοτική συνδρομή της ΕΕ όσο και τη συνεισφορά της ΟΠ/ΕΟΠ.
9. Όταν τουλάχιστον 80 % των μελών μιας ΟΠ υπόκεινται σε μία ή περισσότερες ταυτόσημες γεωργο-περιβαλλοντικο-κλιματικές δεσμεύσεις ή δεσμεύσεις για τη βιολογική γεωργία που προβλέπονται στο κεφάλαιο IV του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, καθεμία από τις εν λόγω δεσμεύσεις μετρά ως δράση για τον ελάχιστο αριθμό τριών δράσεων (τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 50 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115).

Επιλέξιμες Δαπάνες – Παρεμβάσεις

1. Η στήριξη που παρέχεται στις ΟΠ/ΕΟΠ έχει τη μορφή της επιστροφής των επιλέξιμων δαπανών που έχουν όντως πραγματοποιηθεί από τους δικαιούχους, σύμφωνα με την περ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 44 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115. Ενδεικτικές επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνονται στο παράρτημα III του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126. Τα ΕΠ δεν περιλαμβάνουν δαπάνες που αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού(ΕΕ) 2022/126, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 22 του ίδιου Κανονισμού.

2. Για καθέναν από τους στόχους του άρθρου 46 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, και σύμφωνα με το ΣΣ ΚΑΠ και το παράρτημα Ι της παρούσας, οι ΟΠ/ΕΟΠ επιλέγουν για τα ΕΠ τους από τα παρακάτω είδη παρεμβάσεων:

2.1. Παρέμβαση Π2-47.FV.1α: «Επενδύσεις σε υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία, έρευνα και πειραματικές και καινοτόμες μεθόδους παραγωγής στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

Ενδεικτικές κατηγορίες επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών είναι:

α) πολλαπλασιαστικό υλικό πολυετών καλλιεργειών,

β) ειδικό κόστος για βιολογικούς σπόρους,

γ) επενδύσεις σε μέσα πρωίμισης και οψίμισης της παραγωγής,

δ) αγορά εξοπλισμού για δίκτυο μετεωρολογικών προειδοποιήσεων,

ε) αγορά μηχανολογικού εξοπλισμού που αφορά στην παραγωγή.

στ) απόκτηση μέσων παραγωγής για από κοινού χρήση από τους παραγωγούς μέλη

ζ) θερμοκήπια και θερμοκήπια τύπου χαμηλά τολ (ύψους μικρότερου των 1,8 μέτρων) – εξοπλισμός και υλικά εγκατάστασης,

η) απόκτηση εξοπλισμού συλλογής προϊόντων και μέσων συλλογής για από κοινού χρήση από τους παραγωγούς μέλη,

θ) εξοπλισμός με συστήματα άρδευσης υπό τους όρους και τους περιορισμούς που αναφέρονται προηγούμενα και αφορούν στις επενδύσεις σε αρδευτικά συστήματα,

ι) εξοπλισμός πληροφορικής για τη βελτίωση της παρακολούθησης της παραγωγής,

ια) οργάνωση για ιχνηλασιμότητα,
ιβ) μηχανοργάνωση των συστημάτων ελέγχου ποιότητας,
ιγ) επενδύσεις για τη δημιουργία ή/και τη βελτίωση των υποδομών που χρησιμοποιούνται για την εμπορία της παραγωγής (παραλαβή, διαλογή – τυποποίηση, συσκευασία, αποθεματοποίηση, μεταποίηση),
ιδ) η επιπλέον δαπάνη που προκύπτει για επενδύσεις σε μέσα μεταφοράς λόγω των πρόσθετων εγκαταστάσεων για ψυκτικό μηχανισμό ή ελεγχόμενη ατμόσφαιρα,
ιε) μηχανοργάνωση των συστημάτων ταξινόμησης, αποθεματοποίησης κ.λπ.,
ιστ) δημιουργία τμήματος εμπορίας για την παρακολούθηση της προσφοράς και ζήτησης των προϊόντων στις αγορές, τη διαμόρφωση των τιμών κλπ.,
ιζ) αγορά γης (συνδέεται με συγκεκριμένη επένδυση του επιχειρησιακού προγράμματος),
ιη) δαπάνες προσωπικού που ασχολείται με τη βελτίωση του επιπέδου εμπορίας,
ιθ) αναβάθμιση των υφιστάμενων συστημάτων άρδευσης,

κ) νέες εγκαταστάσεις ή αντικατάσταση των υπαρχόντων εγκαταστάσεων με νέες εγκαταστάσεις με υψηλότερη αποτελεσματικότητα στη χρήση ενέργειας και μείωση χρήσης συμβατικών καυσίμων,

κα) εξοπλισμός περιβαλλοντικής διαχείρισης των υπολειμμάτων καλλιεργειών,
κβ) επενδύσεις για τον καθαρισμό υλικών πολλαπλής χρήσης,
κγ) περιβαλλοντικές και λοιπές επενδύσεις εκσυγχρονισμού σε μεταφορικά μέσα (αντικατάσταση ή προμήθεια μεταφορικών μέσων για εσωτερική μεταφορά προϊόντων, μηδενικών εκπομπών (ηλεκτρικά οχήματα) και σε ότι αφορά εξωτερικές μεταφορές και οχήματα διακίνησης μόνο επενδύσεις σε πρόσθετες εγκαταστάσεις επί του οχήματος, για ψυκτικό εξοπλισμό ή μεταφορά υπό ελεγχόμενη ατμόσφαιρα, σύμφωνα με την παρ. 9 του παραρτήματος ΙΙΙ του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126),
κδ) επενδύσεις και εξοπλισμός εξοικονόμησης ενέργειας ή παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ (υπό τον όρο ότι η παραγόμενη ενέργεια από ΑΠΕ δεν ξεπερνά τις απαιτήσεις – ανάγκες της γεωργικής εκμετάλλευσης),
κε) προμήθεια εξοπλισμού γεωργίας ακριβείας (π.χ. drones),
κστ) προμήθεια και εγκατάσταση μετεωρολογικών σταθμών και σταθμών συλλογής/παρακολούθησης περιβαλλοντικών δεδομένων που θα αξιοποιεί η ΟΠ
κζ) προμήθεια βιοδιασπώμενων πλαστικών για ηλιοαπολύμανση,
κη) εγκατάσταση και χρήση agrivoltaics στην κάλυψη πλαστικών θερμοκηπίων,
κθ) εγκατάσταση φωτοβολταϊκών για την παραγωγή ρεύματος για τις ανάγκες της ΟΠ.

2.2. Παρέμβαση Π2-47.FV.1β: «Συμβουλευτικές υπηρεσίες στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

α) Η παρέμβαση αυτή καλύπτει συμβουλευτικές υπηρεσίες προς τις ΟΠ/ΕΟΠ, όπως:

αα) προώθηση δικτυώσεων και διεπαγγελματικών συνεργασιών,
ββ) δράσεις μεταφοράς τεχνογνωσίας και πιλοτικές εφαρμογές για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής,
γγ) καλλιεργητικές πρακτικές για την ορθολογικότερη διαχείριση των φυσικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος,
δδ) θέματα φυτοπροστασίας και ασφάλειας τροφίμων, εε) εισαγωγή καινοτόμων/σύγχρονων πρακτικών στην παραγωγή και μεταποίηση.

β) Επιλέξιμες για στήριξη είναι οι δαπάνες που σχετίζονται με το κόστος των παρεχόμενων συμβουλών, όπως:

βα) άμεσο κόστος στο οποίο προβαίνει η ΟΠ/ΕΟΠ για την λήψη της συμβουλής (π.χ. αμοιβή επιστημονικού προσωπικού, συνεργατών, τεχνικών συμβούλων, αμοιβές ερευνητικού οργανισμού),
ββ) δαπάνες εξοπλισμού, υλικών, μετρήσεων κ.λπ.,

βγ) λοιπά άμεσα κόστη που σχετίζονται με την παροχή της συμβουλής (π.χ. έντυπο υλικό προς τα μέλη – οδηγίες, οργάνωση ενημερωτικών συναντήσεων κ.λπ.),

βδ) δαπάνες πιλοτικών εγκαταστάσεων. Όλες οι ανωτέρω δαπάνες καθίστανται επιλέξιμες όταν οι συμβουλευτικές υπηρεσίες παρέχονται αποκλειστικά στην έδρα της ΟΠ/ΕΟΠ, στις παραγωγικές εγκαταστάσεις που διαθέτει αυτή ή τα μέλη της.

Όλες οι ανωτέρω δαπάνες καθίστανται επιλέξιμες όταν οι συμβουλευτικές υπηρεσίες παρέχονται αποκλειστικά στην έδρα της ΟΠ/ΕΟΠ, στις παραγωγικές εγκαταστάσεις που διαθέτει αυτή ή τα μέλη της

Οι δαπάνες για δράσεις συμβουλευτικών υπηρεσιών που εξυπηρετούν τους τομεακούς στόχους (ε) και (στ) του άρθρου 46 του Καν(ΕΕ)2021/2115, συνυπολογίζονται στο ποσοστό 15% της παραγράφου 7(α) του άρθρου 50 του Καν(ΕΕ)2021/2115 και οι δαπάνες που εξυπηρετούν τον στόχο (δ) του άρθρου 46 συνεισφέρουν στο ποσοστό 2% της παραγράφου 7(γ) του άρθρου 50 του Καν(ΕΕ)2021/2115.

γ) Για την υλοποίηση ερευνητικού έργου επιλέξιμη είναι μόνο η συνεργασία της ΟΠ/ΕΟΠ με Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ή Ερευνητικό ίδρυμα.

δ) Δεν είναι επιλέξιμες παρεμβάσεις που έχουν χρηματοδοτηθεί σε οποιοδήποτε στάδιο από το Μέτρο 16 του ΠΑΑ 2014-2022.

2.3. Παρέμβαση Π2-47.FV.1γ: «Κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης της καθοδήγησης και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

α) Η παρέμβαση αυτή καλύπτει δράσεις κατάρτισης που σχετίζονται με τις παρεμβάσεις που υλοποιούνται μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος, όπως:

αα) κατάρτιση στην ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση των υποπροϊόντων του αγροκτήματος,
ββ) νέες τεχνικές κλαδέματος,
γγ) τεχνικές μέτρησης και μείωσης αποτυπώματος άνθρακα,
δδ) εφαρμογή συστημάτων με στόχο την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών πτυχών που εμπλέκονται στον κύκλο παραγωγής,
εε) ασφάλεια και υγιεινή στους χώρους εργασίας,
στστ) βασικές αρχές οικονομικής και λογιστικής τήρηση γεωργικής λογιστικής ,
ζζ) εφαρμογή φυτοπροστατευτικών και λίπανσης.

β) Σχετικά με τις νέες τεχνικές καλλιέργειας και συγκομιδής και τη χρήση φυτοπροστατευτικών και λιπασμάτων, υποχρεωτική είναι η διεξαγωγή μαθημάτων κατάρτισης, που απευθύνονται σε παραγωγούς, επιτόπου στον αγρό.

γ) Τα πεδία κατάρτισης καλύπτουν ενδεικτικά τα ακόλουθα:

αα) βελτίωση της ανταγωνιστικότητας,
ββ) βελτίωση της εμπορίας-προώθησης σε νέες αγορές,
γγ) βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων,
δδ) αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής,
εε) προστασία των φυσικών πόρων (νερό, έδαφος),
στστ) διατήρηση της βιοποικιλότητας,
ζζ) βιοοικονομία/ κυκλική οικονομία (αξιοποίηση υποπροϊόντων),
ηη) φυτοπροστασία,
θθ) ασφάλεια και υγιεινή στην εργασία,
ιι) εργατική νομοθεσία και γενικότερα τα θέματα που σχετίζονται με την εκπλήρωση της κοινωνικής αιρεσιμότητας,
ιαια) πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία.

δ) Επιλέξιμες για στήριξη είναι οι δαπάνες για:

αα) εκπαιδευτικά προγράμματα (αμοιβές εκπαιδευτών, προμήθεια-παραγωγή ή τέλη χρήσης εκπαιδευτικού υλικού, δαπάνες οργάνωσης της εκπαίδευσης),
ββ) ενημερωτικά έντυπα – οδηγίες
γγ) προγράμματα κατάρτισης με από κοινού συμμετέχοντες τους παραγωγούς και απασχολούμενους συσκευαστηρίων, τυποποιητηρίων, μονάδων επεξεργασίας κ.λπ..

ε) Επιλέξιμες καθίστανται οι δαπάνες υπό την προϋπόθεση ότι η εκπαίδευση – καθοδήγηση υλοποιείται στην έδρα της ΟΠ/ΕΟΠ ή στις παραγωγικές εγκαταστάσεις που διαθέτει αυτή ή τα μέλη της. Για τις διοικητικές δαπάνες ισχύουν οι όροι επιλεξιμότητας που εφαρμόζονται για το σύνολο του ΕΠ.

στ) Για τις ενέργειες κατάρτισης και καθοδήγησης εφαρμόζονται οι περιορισμοί του άρθρου 13 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126.

ζ) Η παροχή κατάρτισης γίνεται από φορείς που είναι εγγεγραμμένοι στα οικεία μητρώα.

Οι δαπάνες για δράσεις συμβουλευτικών υπηρεσιών που εξυπηρετούν τους τομεακούς στόχους (ε) και (στ) του άρθρου 46 του Καν(ΕΕ)2021/2115, συνυπολογίζονται στο ποσοστό 15% της παραγράφου 7(α) του άρθρου 50 του Καν(ΕΕ)2021/2115 και οι δαπάνες που εξυπηρετούν τον στόχο (δ) του άρθρου 46 συνεισφέρουν στο ποσοστό 2% της παραγράφου 7(γ) του άρθρου 50 του Καν(ΕΕ)2021/2115.

2.4 Παρέμβαση Π2-47.FV.στ: «Προώθηση, επικοινωνία και εμπορία στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

α) Τα ΕΠ διαθέτουν ως μέγιστο ποσοστό το 15% του προϋπολογισμού τους σε παρεμβάσεις προώθησης, επικοινωνίας και εμπορίας και δράσεις ευαισθητοποίησης.

β) Στα πλαίσια των παρεμβάσεων της περ. α΄ είναι επιλέξιμες δαπάνες όπως:

αα) δημιουργία website (internet/intranet),
ββ) μελέτες αγοράς (ανάλυση αγοράς, τεστ καταναλωτών κ.λπ.),
γγ) δαπάνες οργάνωσης καμπάνιας ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης κοινού/καταναλωτών,
δδ) προώθηση των προϊόντων της ΟΠ (διαφημιστικά φυλλάδια, καταχωρήσεις στον τύπο, διαφημιστικά κ.λπ.),
εε) συμμετοχή σε εκθέσεις και διεθνή fora παραγωγών,
στστ) δαπάνες προσωπικού που ασχολείται με την προώθηση των προϊόντων σε νέες αγορές,
ζζ) δαπάνες για εκστρατείες ενημέρωσης των καταναλωτών για τα οφέλη της υγιεινής διατροφής.

γ) Εξαιρούνται από την περ. β΄ οι δαπάνες για απροσδιόριστους σκοπούς που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τους πωλητές για να μειώσουν την τιμή πώλησης ή να αποφέρουν άμεσο οικονομικό όφελος στους αγοραστές

δ) Οι διοικητικές δαπάνες και οι δαπάνες προσωπικού που βαρύνουν άμεσα τους δικαιούχους δεν υπερβαίνουν το 50% του συνολικού κόστους της παρέμβασης, σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 23 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126.

2.5 Παρέμβαση Π2-47.FV.1ζ: «Συστήματα ποιότητας στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

α) Ενδεικτικές κατηγορίες επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών είναι:

αα) βιολογική παραγωγή (κόστος πιστοποίησης),

ββ) ολοκληρωμένη διαχείριση παραγωγής (κόστος πιστοποίησης συστήματος ποιότητας),

γγ) προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις και προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης,

δδ) δαπάνες προσωπικού που ασχολείται με την τήρηση των συστημάτων ποιότητας, με τους όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν για το σύνολο του ΕΠ.

β) Οι επιλέξιμες δαπάνες σχετίζονται με την παροχή ενίσχυσης και για τις ακόλουθες άυλες δράσεις:

αα) υπηρεσίες επιθεώρησης, συμπεριλαμβανομένων των γενικών υπηρεσιών επιθεώρησης και της επιθεώρησης συγκεκριμένων προϊόντων για σκοπούς υγείας, ασφάλειας, ταξινόμησης ή τυποποίησης,

ββ) υπηρεσίες μάρκετινγκ και προώθησης, συμπεριλαμβανομένης της ενημέρωσης, της παροχής συμβουλών και της προώθησης στην αγορά σχετικά με συγκεκριμένα προϊόντα, εξαιρουμένων των δαπανών για απροσδιόριστους σκοπούς που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τους πωλητές για να μειώσουν την τιμή πώλησης ή να αποφέρουν άμεσο οικονομικό όφελος στους αγοραστές.

2.6 Παρέμβαση Π2-47.FV.1η: «Συστήματα ιχνηλασιμότητας και πιστοποίησης στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

Ενδεικτικές κατηγορίες επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών είναι:

α) οργάνωση και πιστοποίηση ποιότητας με ISO 22005: 2007, HACCP (ISO 22000:2018),

β) οργάνωση για ιχνηλασιμότητα,

γ) μηχανοργάνωση των συστημάτων ελέγχου ποιότητας,

δ) δαπάνες προσωπικού που ασχολούνται με τη βελτίωση ή τη διατήρηση υψηλού επιπέδου ποιότητας και ιχνηλασιμότητας,

ε) δαπάνη για πιστοποίηση με διεθνή σήματα όπως χαμηλών εκπομπών, προϊόντος δίκαιης γεωργίας ή σήματα που να πιστοποιούν ιδιαίτερα διατροφολογικά χαρακτηριστικά

2.7 Παρέμβαση Π2-47.FV.2.στ: «Δράση απόσυρσης από την αγορά για δωρεάν διανομή ή άλλον προορισμό στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών Οπωροκηπευτικών».

α) Η παρέμβαση αφορά απόσυρση από την αγορά για δωρεάν διανομή συμπεριλαμβανομένης, όποτε συντρέχει ανάγκη, της μεταποίησης, ώστε να διευκολυνθεί η εν λόγω απόσυρση.

β) Μόνο τα προϊόντα για τα οποία αναγνωρίζεται η ΟΠ/ΕΟΠ, καλύπτονται από το είδος της παρέμβασης, υπό τον όρο ότι η ΑΕΠ των προϊόντων που καλύπτονται από το επιχειρησιακό πρόγραμμα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 50 % της αξίας όλων των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά από την ΟΠ/ΕΟΠ. Επιπλέον, τα σχετικά προϊόντα προέρχονται από μέλη της ΟΠ ή μέλη παραγωγούς άλλης ΟΠ ή ΕΟΠ (άρθρο 24 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126).

γ) Σχετικά με τα οπωροκηπευτικά που παρατίθενται στο παράρτημα V του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126, οι δαπάνες προετοιμασίας των προϊόντων που αποσύρονται για δωρεάν διανομή, όπως αναφέρεται στο άρθρο 33 του ίδιου Κανονισμού (ΕΕ), προστιθέμενες στο ποσό στήριξης για αποσύρσεις από την αγορά, δεν υπερβαίνουν το 80 % της μέσης τιμής αγοράς «εξόδου από την οργάνωση παραγωγών» του συγκεκριμένου προϊόντος στο στάδιο του νωπού προϊόντος κατά τα προηγούμενα τελευταία 3 έτη, σύμφωνα με παρ. 1 του άρθρου 26 του Κανονισμού αυτού.

δ) Η στήριξη για αποσύρσεις από την αγορά με προορισμό τη δωρεάν διανομή δεν υπερβαίνει τα ποσά που καθορίζονται στο παράρτημα V του Καν(ΕΕ)2022/126 όσον αφορά τα προϊόντα που αναφέρονται στο εν λόγω παράρτημα.

ε) Για τα προϊόντα που δεν περιλαμβάνονται στο παράρτημα V του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126, το ανώτατα ποσοστά στήριξης καθορίζονται από τη Διεύθυνση Συστημάτων Καλλιέργειας και Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής, αποτελούνται από την ενωσιακή χρηματοδοτική συνδρομή και την εισφορά της οργάνωσης παραγωγών, σε επίπεδο που δεν υπερβαίνει το 40 % των μέσων τιμών της αγοράς «εξόδου από την Οργάνωση Παραγωγών» για τα προηγούμενα πέντε έτη.

στ) Τα έξοδα χερσαίας μεταφοράς για τη δωρεάν διανομή όλων των προϊόντων που αποσύρονται από την αγορά είναι επιλέξιμα στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος με βάση τις κλίμακες μοναδιαίου κόστους που προκύπτουν ανάλογα με την απόσταση μεταξύ του σημείου απόσυρσης και του τόπου παράδοσης που προβλέπονται στον ακόλουθο πίνακα. Σε περίπτωση θαλάσσιας μεταφοράς η αντιστάθμιση δεν μπορεί να υπερβαίνει το κόστος της χερσαίας μεταφοράς από τη συντομότερη διαδρομή μεταξύ του τόπου φόρτωσης και του τόπου τελικής παράδοσης, εφόσον υπάρχει δυνατότητα χερσαίας μεταφοράς. Στα ποσά που παρατίθενται στον ακόλουθο πίνακα εφαρμόζεται διορθωτικός συντελεστής 0,6. Σε περίπτωση συνδυασμένης μεταφοράς, τα έξοδα μεταφοράς είναι το άθροισμα του κόστους που αντιστοιχεί στην απόσταση χερσαίας μεταφοράς συν 60 % του πρόσθετου κόστους σε περίπτωση που η μεταφορά είχε πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου με χερσαία μέσα, όπως ορίζεται στον ακόλουθο πίνακα.

ζ) Τα έξοδα μεταφοράς καταβάλλονται στο μέρος που αναλαμβάνει πράγματι το οικονομικό βάρος της σχετικής μεταφοράς. Η πληρωμή υπόκειται στην υποβολή δικαιολογητικών, τα οποία πιστοποιούν ιδίως: α) την ονομασία των δικαιούχων οργανώσεων β) την ποσότητα των σχετικών προϊόντων γ) την παραλαβή από τις δικαιούχους οργανώσεις και τα χρησιμοποιηθέντα μέσα μεταφοράς και δ) την απόσταση μεταξύ του τόπου απόσυρσης και του τόπου παράδοσης.

η) Ως προς πρότυπα εμπορίας των αποσυρομένων προϊόντων, εφαρμόζεται το άρθρο 29 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ)2022/126.

θ) Ο υπολογισμός της μέγιστης ποσότητας προϊόντων που μπορούν να αποσυρθούν από την αγορά για δωρεάν διανομή γίνεται σύμφωνα με το άρθρο 35 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ)2022/126.

ι) Αποδέκτες δωρεάν διανομής, σύμφωνα με την περ. α΄ της παρ. 6 του άρθρου 52 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 μπορεί να είναι:

αα) Κοινωνικές Συμπράξεις, οι οποίες που έχουν οριστεί για την εφαρμογή του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ι «Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ/FEAD)», σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 223/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαρτίου 2014 (L 072),
ββ) κοινωνικές υπηρεσίες Δήμων,
γγ) κοινωνικές υπηρεσίες Περιφερειών,
δδ) αναγνωρισμένοι σύλλογοι τριτέκνων και πολυτέκνων που είναι φιλανθρωπικές οργανώσεις σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία,
εε) Ιερές Μητροπόλεις και εκκλησιαστικά Ιδρύματα,
στστ) Δημόσια σχολεία, δημόσιες / δημοτικές παιδικές κατασκηνώσεις, σχολικά ιδρύματα α’/βάθμιας και β’/ βάθμιας εκπαίδευσης (άρθρο 22 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/13), σωφρονιστικά ιδρύματα, δημόσια νοσοκομεία και δημόσια γηροκομεία, υπό την προϋπόθεση τα εν λόγω σχολεία να μην συμμετέχουν στο Ευρωπαϊκό Σχολικό Πρόγραμμα διανομής φρούτων, λαχανικών και γάλακτος.

Οι αποδέκτες των αποσυρθέντων προϊόντων τηρούν τους όρους του άρθρου 28 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126.

ια) Οι ΟΠ/ΕΟΠ αποσύρουν προϊόντα προς δωρεάν διανομή σύμφωνα με την ακόλουθη διαδικασία:

αα) οι ΟΠ/ΕΟΠ κοινοποιούν με ηλεκτρονικό μήνυμα στην αρμόδια ΔΑΟΚ κάθε ενέργεια απόσυρσης στην οποία προτίθενται να προβούν, τουλάχιστον σαράντα οκτώ (48) ώρες πριν την υλοποίησή της. Η κοινοποίηση περιλαμβάνει τον κατάλογο των προϊόντων προς απόσυρση, τα κυριότερα χαρακτηριστικά τους όσον αφορά τα σχετικά πρότυπα εμπορίας, την εκτίμηση της ποσότητας για κάθε σχετικό προϊόν, τον προβλεπόμενο προορισμό καθώς και τον τόπο στον οποίο τα αποσυρθέντα προϊόντα μπορούν να υποβληθούν στους ελέγχους της παραγράφου 2γ) και 3δ) εδάφιο 2 του άρθρου 9,
ββ) η ΔΑΟΚ ενημερώνει την ίδια ημέρα ή σε περίπτωση αδυναμίας την αμέσως επόμενη ημέρα της κοινοποίησης, την ΔΑΟΚ της Περιφερειακής Ενότητας του αποδέκτη των προϊόντων που αποσύρονται,
γγ) στις αιτήσεις πληρωμής των ΕΠ, επιπλέον των δικαιολογητικών που αναφέρονται στο άρθρο 8, περιλαμβάνονται τα εξής:

i) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της φιλανθρωπικής οργάνωσης με την οποία εξουσιοδοτείται ο νόμιμος εκπρόσωπός της, ο οποίος αναλαμβάνει την ευθύνη όλων των διαδικασιών για τις ενέργειες της δωρεάν διανομής,
ii) υπεύθυνη δήλωση, υπογεγραμμένη από τον νόμιμο εκπρόσωπο της φιλανθρωπικής οργάνωσης, στην οποία δεσμεύεται ότι τηρούνται λογιστικά βιβλία στα οποία γίνονται οι εγγραφές των προϊόντων που παραλαμβάνονται μέσω της δωρεάν διανομής και αναλαμβάνει τη διανομή των εν λόγων προϊόντων στους απόρους – μέλη της φιλανθρωπικής οργάνωσης,
iii) αναλυτική κατάσταση με τα προϊόντα, τη σχετική δαπάνη για κάθε προϊόν, τα έξοδα μεταφοράς και τα έξοδα διαλογής και συσκευασίας,
iv) βεβαίωση χιλιομετρικής απόστασης μέσω εφαρμογής gov.,
v) παραστατικά για τις πραγματικές δαπάνες μεταφοράς, ιδίως τιμολόγια και δελτία αποστολής ή άλλα παραστατικά έγγραφα που απαιτούνται από την κείμενη εθνική νομοθεσία,
vi) υπεύθυνη δήλωση υπογεγραμμένη από το νόμιμο εκπρόσωπο της φιλανθρωπικής οργάνωσης ή του ιδρύματος, στην οποία αναφέρεται ότι οι παραληφθείσες ποσότητες οπωροκηπευτικών διατέθηκαν δωρεάν στους δικαιούχους, οι ημερομηνίες παραλαβής των προϊόντων, οι ποσότητες και τα προϊόντα που παραλήφθηκαν, καθώς και ο αριθμός των δικαιούχων,
vii) αντίγραφο του ιδιωτικού συμφωνητικού μεταξύ του αποδέκτη της δωρεάν διανομής και της ΟΠ, στο οποίο αναφέρονται οι ποσότητες των οπωροκηπευτικών που θα διανεμηθούν δωρεάν, ο τόπος διάθεσης των προϊόντων, ο αριθμός των τελικών δικαιούχων και το χρονοδιάγραμμα παραδόσεων,
viii) αναλυτική κατάσταση υπογεγραμμένη από την αρμόδια επιτροπή ελέγχου παραλαβής δράσεων της παρ. 3 του άρθρου 9 στην οποία αναφέρεται ο όγκος της παραγωγής ανά προϊόν που διατέθηκε στο εμπόριο από την ΟΠ κατά τα τρία (3) προηγούμενα έτη, προκειμένου να υπολογίζεται το ποσοστό της απόσυρσης,
ix) βεβαιώσεις παραλαβής και διάθεσης των προϊόντων, καθώς και βεβαιώσεις ποιοτικού και ποσοτικού ελέγχου.

Αιτήσεις Επιχειρησιακών Προγραμμάτων

1. Για την εφαρμογή του άρθρου 23 του εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2017/892, οι ΟΠ /ΕΟΠ υποβάλουν σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 4 της παρούσας, είτε αίτηση για νέο πρόγραμμα, διάρκειας τριών έως πέντε ετών, είτε αίτηση για τροποποίηση επόμενου έτους ή για τροποποίηση του υφιστάμενου ΕΠ εντός του έτους, είτε αίτηση μη τροποποίησης ΕΠ για το επόμενο έτος. Οι ΟΠ/ΕΟΠ μπορούν να αιτηθούν μία εντός του έτους τροποποίηση του ΕΠ με την προϋπόθεση ότι διατηρούνται αμετάβλητοι οι γενικοί στόχοι του. Το ΕΤ που είχε εγκριθεί αρχικά μπορεί να αυξηθεί έως 25%. Η υποβολή των αιτήσεων νέων ΕΠ, των τροποποιήσεων επόμενου έτους και των αιτήσεων μη τροποποίησης ΕΠ, γίνεται έως την 30η Σεπτεμβρίου του έτους που προηγείται του έτους υλοποίησης του ΕΠ. Ειδικά και κατ’ εξαίρεση για το έτος 2023, ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής της αίτησης για νέο ΕΠ (με έναρξη υλοποίησης από την 1η Ιανουαρίου 2024) ορίζεται η 15η Ιανουαρίου 2024. Η υποβολή των αιτήσεων τροποποίησης ΕΠ εντός του έτους, γίνεται έως την 15η Μαΐου κάθε έτους.

2. Τα ΕΠ και οι τροποποιήσεις τους συντάσσονται και υπογράφονται από γεωπόνο, σύμφωνα με το π.δ. 344/2000 (Α΄297). Η τεκμηρίωση του ΕΠ καθώς και όλα τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά αφορούν την ΟΠ/ΕΟΠ και είναι στην ελληνική γλώσσα. Στην ανάλυση/παρουσίαση του ΕΠ, κατά την οποία περιγράφονται οι στόχοι και οι παρεμβάσεις του, περιλαμβάνεται:

α) η αναλυτική περιγραφή κάθε παρέμβασης. Αν το ΕΠ περιλαμβάνει εξατομικευμένες δράσεις, οι ΟΠ/ΕΟΠ υποβάλλουν πίνακα με το ονοματεπώνυμο και τον ΑΦΜ κάθε μέλους που συμμετέχει στη δράση, τον τόπο (κωδικό αγροτεμαχίου σύμφωνα με το ΟΣΔΕ) και την έκταση υλοποίησης/εφαρμογής της δράσης,
β) η καταγραφή του ύψους της δαπάνης κάθε παρέμβασης (καταγραφή τιμής μονάδας ή κόστους για κάθε δράση/επιμέρους δραστηριότητα/μέσο για την υλοποίηση της δράσης). Ο προϋπολογισμός μιας δράσης ανέρχεται κατ’ ανώτατο όριο έως το 60% του συνολικού ΕΤ για κάθε έτος του ΕΠ,
γ) η αιτιολόγηση της αναγκαιότητας κάθε παρέμβασης σε σχέση με τις ανάγκες της ΟΠ/ΕΟΠ,
δ) ο προσδιορισμός των προδιαγραφών και των τεχνικών χαρακτηριστικών που έχει ανάγκη η ΟΠ/ΕΟΠ, οι οποίες καλύπτονται από τουλάχιστον δύο (2) αντίστοιχες υποβληθείσες σε ισχύ προσφορές για κάθε παρέμβαση. Στον σχετικό πίνακα VI.2.1 του Εντύπου Υποβολής Αίτησης Έγκρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος, αποτυπώνονται οι προσφορές για κάθε παρέμβαση και στον πίνακα VI 2.2 αποτυπώνεται η επιλεχθείσα προσφορά. Αν η ΟΠ/ΕΟΠ δεν επιλέξει την προσφορά με τη χαμηλότερη τιμή, τεκμηριώνει την επιλογή. Η ΟΠ/ΕΟΠ μπορεί να προσκομίσει μία μόνο προσφορά σε σαφώς αιτιολογημένες περιπτώσεις ύπαρξης προγενέστερων, κατά την υποβολή της αίτησης, πολυετών συμβάσεων ή ύπαρξης προγενέστερων ιδιωτικών συμφωνητικών σχετικών με τις δράσεις, που λήγουν σε μεταγενέστερο έτος από το έτος που αφορά την υλοποίηση. Οι ΟΠ/ΕΟΠ προσκομίζουν προσφορές μόνο για τις δράσεις που τροποποιούνται και για τις νέες δράσεις και δεν προσκομίζουν δικαιολογητικά για τις ήδη εγκεκριμένες δράσεις που δεν τροποποιούνται.

3. Τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν τις αιτήσεις της παρ. 1 είναι:

α) βεβαίωση τράπεζας τρέχοντος έτους σχετικά με τον λογαριασμό που η ΟΠ χρησιμοποιεί ως λογαριασμό ΕΤ,
β) γραπτή δήλωση της ΟΠ, στην οποία αναγράφεται ότι οι παραγωγοί μέλη της:

αα) συμμορφώνονται με τα προβλεπόμενα στον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/2115 και τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2022/126,
ββ) δεν έχουν λάβει ή δεν θα λάβουν άμεσα ή έμμεσα οποιαδήποτε άλλη ενωσιακή ή εθνική χρηματοδότηση για ίδιες δράσεις επιλέξιμες για ενίσχυση δυνάμει του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 στον τομέα των οπωροκηπευτικών και
γγ) τα αγροτεμάχιά τους είναι ταυτοποιημένα στο ενιαίο σύστημα ταυτοποίησης,

γ) απόφαση αρμόδιου οργάνου της ΟΠ/ΕΟΠ σχετικά με το ΕΠ, στην οποία αναφέρονται αναλυτικά ανά παρέμβαση οι αιτούμενες δαπάνες, το ύψος της δαπάνης και το συνολικό κόστος αυτών,
δ) βεβαίωση ορκωτού λογιστή στην οποία προσδιορίζεται, ελέγχεται και πιστοποιείται η ΑΕΠ της περιόδου αναφοράς, για τα προϊόντα που έχει αναγνωριστεί η ΟΠ και περιλαμβάνονται στο μέρος ΙΧ του παραρτήματος Ι του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013,
ε) πίνακας με αναλυτική περιγραφή των υποδομών της ΟΠ/ΕΟΠ τη χρονική στιγμή υποβολής της αίτησης. Περιλαμβάνει ιδίως κτηριακές εγκαταστάσεις, μηχανολογικό εξοπλισμό, μέσα συλλογής, ψυκτικούς θαλάμους, γραμμές διαλογής, γραμμές συσκευασίας και επιπλέον αναλυτική περιγραφή δυναμικότητας, χωρητικότητας και προϊόντα για τα οποία χρησιμοποιείται κάθε εγκατάσταση, στ) κατάσταση παραγωγών-μελών τρέχοντος έτους σε αρχείο excel,
ζ) πίνακας δαπανών σε αρχείο excel,
η) μελέτη πρόσθετου κόστους για τις παρεμβάσεις που σχετίζονται με γεωργοπεριβαλλοντικούς στόχους, για την εφαρμογή του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 12 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126, και της δαπάνης για μέτρα βελτίωσης ποιότητας, σύμφωνα με παρ. 3 του άρθρου 22 και την παρ. 1 του παραρτήματος ΙΙΙ του ίδιου Κανονισμού,
θ) μελέτες- γνωμοδοτήσεις εξειδικευμένων επιστημόνων, όπου απαιτείται σχετική τεκμηρίωση,
ι) άδειες κατασκευής ή όποιας άλλης μορφής έγκριση ή απαλλαγή άδειας εργασιών από τις αρμόδιες υπηρεσίες σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για επενδύσεις σε υλικά στοιχεία, προκειμένου να τεκμηριώνεται ότι οι ενέργειες για τις οποίες ζητείται ενίσχυση είναι σύμφωνες με το ισχύον εθνικό και ενωσιακό πλαίσιο,
ια) τίτλοι ιδιοκτησίας/μισθωτήρια σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της περ. β΄ του άρθρου 11 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126.

4. Η αίτηση μη τροποποίησης ΕΠ περιλαμβάνει μόνο τα δικαιολογητικά των περ. γ΄, δ΄ και ζ΄ της παρ. 3.