Γεωργοπεριβαλλοντικές μη παραγωγικές επενδύσεις

Μέτρο 4.4 Στήριξη για μη παραγωγικές επενδύσεις σε υποδομές που συνδέονται με την επίτευξη γεωργοπεριβαλλοντικών και κλιματικών στόχων

Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις, αλλά και οι αγροτικές επιχειρήσεις γενικότερα, καλούνται να συμβάλλουν στην αειφορία του περιβάλλοντος και στην ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων. Προκειμένου να ενθαρρυνθούν ανάλογες δράσεις κρίνεται απαραίτητη η στήριξη μη παραγωγικών επενδύσεων που συμβάλλουν πρωτίστως στην προστασία του περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας και του αγροτικού τοπίου. Οι μη παραγωγικές επενδύσεις συμβάλλουν στην ανάδειξη του ρόλου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, στην προστασία του περιβάλλοντος και στη διατήρηση των φυσικών πόρων.

Στα πλαίσια του Μέτρου 04 – Επενδύσεις σε υλικά στοιχεία του ενεργητικού, θα υλοποιηθούν μη παραγωγικές επενδύσεις σε υποδομές που σχετίζονται με την επίτευξη γεωργοπεριβαλλοντικών και κλιματικών στόχων.

Το συγκεκριμένο υπομέτρο περιλαμβάνει τις ακόλουθες δράσεις:

• 4.4.1 Προστασία της γεωργοκτηνοτροφικής δραστηριότητας από την Αρκούδα
• 4.4.2 Περίφραξη υποβαθμισμένων βοσκοτόπων
• 4.4.3 Διατήρηση και κατασκευή αναβαθμίδων

Το μέτρο συνεισφέρει σε όλους τους εγκάρσιους στόχους καινοτομία, περιβάλλον και κλιματική αλλαγή με τα υπομέτρα και τις δράσεις του να συμβάλλουν κυρίως στις ακόλουθες προτεραιότητες της Ένωσης και περιοχές εστίασης.

4.4.1 Προστασία της γεωργοκτηνοτροφικής δραστηριότητας από την Αρκούδα

Η δράση αφορά την οργανωμένη μελισσοκομία, την κτηνοτροφία και την καλλιέργεια που ασκείται στις περιοχές εξάπλωσης της αρκούδας. Οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν τη δέσμευση να τοποθετήσουν και να διατηρούν – χρησιμοποιούν την ηλεκτροφόρο περίφραξη στον τόπο εγκατάστασης της κτηνοτροφικής εγκατάστασης ή της καλλιέργειας ή στο τόπο μετακίνησης τους αν είναι μελισσοκόμοι. Η πρακτική αυτή αποτελεί τον καλύτερο τρόπο πρόληψης των ζημιών που προκαλεί η αρκούδα και κατ΄ επέκταση συμβάλει στη συμφιλίωση των κατοίκων της υπαίθρου με την αρκούδα. Η αποτελεσματική προστασία των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων που μπορεί να πληγούν από την Αρκούδα, αποτρέπει την όποια προσπάθεια εξόντωσης του ζώου, μειώνοντας την ανθρωπογενή θνησιμότητα των ζώων αυτών και έτσι συμβάλλει στην προστασία της βιοποικιλότητας ιδιαίτερα αυτής των μεγάλων θηλαστικών. Επιπλέον συμβάλλει στη διατήρηση της γεωργικής δραστηριότητας σε ορεινές περιοχές δεδομένου ότι εκεί τοποθετείται ο βιότοπος της αρκούδας.

Δικαιούχοι

Δικαιούχοι μπορούν να κριθούν:

• Φυσικά και νομικά πρόσωπα ή ομάδες φυσικών ή νομικών προσώπων, που ασκούν συστηματικά τη μελισσοκομία και διαμένουν ή μετακινούνται στις περιοχές παρέμβασης,
• Κτηνοτρόφοι με εκτατικές εκτροφές αιγοπροβάτων και βοοειδών που διαμένουν ή μετακινούνται στις περιοχές παρέμβασης και
• Καλλιεργητές βρώσιμων από την αρκούδα ειδών στις περιοχές παρέμβασης,
  εφόσον είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων.

Επιλέξιμες δαπάνες

• Η αγορά ειδικής ηλεκτροφόρου περίφραξης όπως περιγράφεται παρακάτω:
  Φωτοβολταϊκό σύστημα (ηλιακό πάνελ), καλώδιο (σύρμα) φράκτη για περίφραξη (η περίφραξη μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι 4 σειρές καλώδιο για την προστασία από επιθέσεις αρκούδας) και εντατήρες περίφραξης πασσάλων, τεντωτήρας συρμάτων, για να συντηρείται ευθυτενές το σύρμα μετάδοσης παλμών, σετ πόρτας (συμπεριλαμβάνονται λαβές και μονωτήρες πόρτας διπλός και αγωγού), μονωτήρας για τη στήριξη του σύρματος (σε ξύλο ή σίδερο), συνδετήρες αγωγού, όργανο ελέγχου, μπαταρία, ξύλινοι, πλαστικοί ή μεταλλικοί πάσσαλοι,
• Η εργασία εγκατάστασης της περίφραξης. Η δαπάνη είναι επιλέξιμη μόνο για την πρώτη εγκατάσταση της περίφραξης.

Όροι επιλεξιμότητας

Οι ενδιαφερόμενοι προκειμένου να ενταχθούν πρέπει να πληρούν τα παρακάτω κριτήρια επιλεξιμότητας:

1. Να είναι ενεργοί αγρότες σύμφωνα με το άρθρο 9 του Καν. (ΕΕ) 1307/2013, όπως προσδιορίστηκε στις εθνικές επιλογές, διοικητικά μέτρα και διαδικασίες εφαρμογής των άμεσων ενισχύσεων κατ’ εκτέλεση του Καν. (ΕΕ) 1307/2013 και του Καν. (ΕΕ) 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
2. Οι εκμεταλλεύσεις τους να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
   1. τα μελισσοσμήνη, οι καλλιέργειες, οι βοσκότοποι, τα αιγοπρόβατα, τα βοοειδή και οι σταβλικές εγκαταστάσεις κατέχονται νόμιμα και είναι δηλωμένα στην πλέον πρόσφατη Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης.
   2.  τα μελισσοσμήνη βρίσκονται ή μετακινούνται εντός των περιοχών παρέμβασης της δράσης και οι σταβλικές εγκαταστάσεις βρίσκονται εντός των περιοχών εξάπλωσης της αρκούδας.
   3.  Οι γεωργικές εκτάσεις είναι βοσκότοποι ή καλλιεργούνται με καλαμπόκι, ηλίανθο, αμπέλια, δενδρώδεις καλλιέργειες (όπως αχλάδια, μήλα, κεράσια, κορόμηλα, δαμάσκηνα, φουντούκια, καρύδια, κάστανα), κηπευτικά, σιτηρά και μηδική και βρίσκονται εντός των περιοχών εξάπλωσης της αρκούδας.
3. Οι μελισσοκόμοι να είναι κάτοχοι μελισσοκομικού βιβλιαρίου σε ισχύ

4.4.2 Περίφραξη υποβαθμισμένων βοσκοτόπων

Η δράση αφορά την αγορά και εγκατάσταση περίφραξης σε ιδιωτικούς και σε δημόσιους υποβαθμισμένους βοσκοτόπους οι οποίοι προκειμένου να ενισχυθεί η βλάστηση και να αποφευχθεί η διάβρωση του εδάφους, έχουν ενταχθεί στη δράση «Περιβαλλοντική αναβάθμιση υποβαθμισμένων βοσκοτόπων» του μέτρου 10 «αγροπεριβαλλοντικές – κλιματικές ενισχύσεις».

Δικαιούχοι

Φυσικά και νομικά πρόσωπα ή ομάδες φυσικών ή νομικών προσώπων οι οποίοι είναι ενταγμένοι στη δράση «Περιβαλλοντική αναβάθμιση υποβαθμισμένων βοσκοτόπων» του μέτρου 10 «γεωργοπεριβαλλοντικές – κλιματικές ενισχύσεις».

Επιλέξιμες δαπάνες

Η αγορά ειδικής ηλεκτροφόρου περίφραξης η οποία περιγράφεται παρακάτω:

• Φωτοβολταϊκό σύστημα (ηλιακό πάνελ), όργανο ελέγχου, μπαταρία,
• καλώδιο (σύρμα) φράκτη για περίφραξη (η περίφραξη μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι 5 σειρές καλώδιο) ή πλέγμα για περίφραξη και, κατά περίπτωση, εντατήρες περίφραξης πασσάλων, τεντωτήρας συρμάτων, για να συντηρείται ευθυτενές το σύρμα μετάδοσης παλμών, σετ πόρτας (συμπεριλαμβάνονται λαβές και μονωτήρες πόρτας διπλός και αγωγού), μονωτήρας για τη στήριξη του σύρματος (σε ξύλο ή σίδερο), συνδετήρες αγωγού,
• ξύλινοι, πλαστικοί ή μεταλλικοί πάσσαλοι.
• Η εργασία εγκατάστασης της περίφραξης. Η δαπάνη είναι επιλέξιμη μόνο για την πρώτη εγκατάσταση της περίφραξης.

Όροι επιλεξιμότητας

Οι δικαιούχοι να είναι ενταγμένοι στη δράση «Περιβαλλοντική αναβάθμιση υποβαθμισμένων βοσκοτόπων» του μέτρου 10 «αγροπεριβαλλοντικές-κλιματικές ενισχύσεις».

Οι βοσκότοποι της εκμετάλλευσης που θα ενταχθούν στη δράση πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Να είναι δηλωμένοι στην πλέον πρόσφατη Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης του ενδιαφερομένου.
• Να κατέχονται νόμιμα.
• Να έχουν ελάχιστο μέγεθος 10 Ha.
• Να υφίσταται εγκεκριμένο διαχειριστικό σχέδιο βόσκησης από το οποίο να προκύπτει η υποβαθμισμένη κατάσταση της βλάστησης του βοσκοτόπου.

4.4.3 Διατήρηση και κατασκευή αναβαθμίδων

Η δράση αφορά την ανακατασκευή ή την κατασκευή (σε συγκεκριμένες περιπτώσεις) από ξηρολιθοδομή κατά τις ισοϋψείς και μεμονωμένες ανά δένδρο τοξοειδών (ημικυκλικών) αναβαθμίδων, με διαστάσεις και τεχνοτροπία και υλικά όμοια των ήδη υπαρχόντων στην περιοχή. Επίσης οι δικαιούχοι υποχρεούνται (α) να διατηρούν απόσταση των καλλιεργειών από το τοιχίο αντιστήριξης, (β) να διατηρούν ορισμένα φυτά της άγριας χλωρίδας, π.χ. δενδρολίβανο, άγρια αγκινάρα, κάπαρη, κατά μήκος του τοιχίου αντιστήριξης για δημιουργία φυσικού πλέγματος αντιστήριξης, όπου συνηθίζεται παραδοσιακά, (γ) να διατηρούν σκαλοπάτια από λαξευμένη πέτρα ή προεξέχουσα πλάκα στα τοιχία αντιστήριξης μεγάλου ύψους, για διευκόλυνση της ανόδου ανθρώπων και ζώων, όπου συνηθίζεται παραδοσιακά, (δ) να διατηρούν ανοίγματα στα τοιχία αντιστήριξης για τη δημιουργία κυψελών από άγρια μελίσσια, όπου αυτό συνηθίζεται παραδοσιακά.

Πιο συγκεκριμένα, η δράση αναμένεται να συμβάλλει: (α) στη μείωση της διάβρωσης σε περιοχές όπου η διαθεσιμότητα του εδάφους είναι περιορισμένη, (β) στη μείωση της ταχύτητας της επιφανειακής απορροής και στην αύξηση της κατακράτησης του νερού της απορροής, μειώνοντας τις απώλειες νερού σε περιοχές με ξηροθερμικές συνθήκες όπου η διαθεσιμότητα νερού είναι ούτως ή άλλως περιορισμένη, (γ) στη διατήρηση της υγρασίας του εδάφους και επομένως στη διατήρηση του υδατικού ισοζυγίου σε ξηροθερμικές περιοχές στις οποίες αναμένεται αύξηση της θερμοκρασίας και μείωση των κατακρημνισμάτων.

Δικαιούχοι

Φυσικά και νομικά πρόσωπα ή ομάδες φυσικών ή νομικών προσώπων οι οποίοι είναι κάτοχοι γεωργικής γης.

Επιλέξιμες δαπάνες

Επιλέξιμα για την παραπάνω ανακατασκευή ή κατασκευή είναι

• Οι δαπάνες αγοράς – μεταφοράς της πέτρας
• Οι δαπάνες του τεχνίτη

Όροι επιλεξιμότητας

Έκταση με γεωργική χρήση