Αιρεσιμότητα – Κλίμα και Περιβάλλον

Κλίμα και Περιβάλλον

Σκοπός είναι η διαχείριση των καλύψεων και χρήσεων γης κατά τρόπο που να περιορίζεται η αύξηση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου παράλληλα με την εφαρμογή γεωργικών πρακτικών που συμβάλλουν στην αύξηση της δέσμευσης άνθρακα στην καλλιεργούμενη γη.

1. Σύμφωνα με το πρότυπο Καλής Περιβαλλοντικής και Γεωργικής Κατάστασης (ΚΠΓΚ) 1 «Διατήρηση των μόνιμων βοσκοτόπων βάσει της αναλογίας των μόνιμων βοσκοτόπων σε σχέση με την γεωργική έκταση»:

Οι γεωργοί που διαχειρίζονται μόνιμους βοσκοτόπους, σύμφωνα με τον ορισμό της παρ. 10 του άρθρου 3 της υπ’ αρ. 519/135068/05.05.2023 (Β’ 3071) υπουργικής απόφασης, οφείλουν να συμμορφώνονται με τις υποδείξεις του ΟΠΕΚΕΠΕ προκειμένου να διατηρείται η αναλογία των εκτάσεων των βοσκοτόπων προς τις συνολικές γεωργικές εκτάσεις της χώρας. Η αναλογία εκτάσεων βοσκοτόπων προς γεωργικές εκτάσεις δεν πρέπει να μειωθεί περισσότερο από 5% σε εθνικό επίπεδο σε σχέση με την αναλογία του 2018.

Αν ξεπεραστεί το όριο αυτό, οι γεωργοί που έχουν μετατρέψει βοσκοτόπους σε άλλες γεωργικές χρήσεις υποχρεούνται να επαναμετατρέψουν τις εκτάσεις σε βοσκότοπο.

Η παρακολούθηση σε ετήσια βάση της μετατροπής των βοσκοτόπων και της τήρησης της ανωτέρω αναλογίας θα γίνεται με βάση τα στοιχεία του ΟΣΔΕ. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ προληπτικά προειδοποιεί τους γεωργούς που διαχειρίζονται βοσκοτόπους όταν η αναλογία μειωθεί κατά 4%, ενώ οι γεωργοί που έχουν μετατρέψει βοσκοτόπους σε άλλες γεωργικές χρήσεις ειδοποιούνται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ να επαναφέρουν τις εκτάσεις τους σε βοσκοτόπους, και να δηλωθούν ως τέτοιες στην επόμενη Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ), όταν η αναλογία μειωθεί άνω του 4,5%.
Ωστόσο, όταν η απόκλιση της έκτασης των μόνιμων βοσκοτόπων σε ένα δεδομένο έτος διατηρείται σε απόλυτους όρους εντός του 0,5 % των εκτάσεων μόνιμων βοσκοτόπων του έτους 2018, h υποχρέωση του προτύπου αυτού θεωρείται ότι έχει τηρηθεί.

2. Σύμφωνα με το πρότυπο Καλής Περιβαλλοντικής και Γεωργικής Κατάστασης (ΚΠΓΚ) 2 «Προστασία των υγροτόπων και των τυρφώνων»:

α. Υγρότοποι όλης της χώρας:

Απαγορεύεται η καλλιέργεια στις όχθες των υδάτινων όγκων των υγροτόπων, καθώς και στα εδάφη που αποκαλύπτονται από την υποχώρηση των υδάτων σε υδάτινους αποδέκτες, κυρίως λίμνες, σε περιπτώσεις παρατεταμένης ανομβρίας. Απαγορεύεται η απομάκρυνση της παρόχθιας φυσικής βλάστησης.

Για την εφαρμογή της παραπάνω παραγράφου, στους παρόχθιους αγρούς των υγροτόπων διατηρείται ακαλλιέργητο περιθώριο πλάτους ενός (1) μέτρου, και το οποίο περιλαμβάνεται στην υποχρέωση της δημιουργίας ζωνών ανάσχεσης πλάτους τριών (3) μέτρων χωρίς χρήση λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων, όπως αναλυτικά περιγράφεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 4 (δηλαδή ένα (1) μέτρο ακαλλιέργητο και δυο (2) μέτρα καλλιέργεια χωρίς προσθήκη λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων).

β. Μικροί Νησιωτικοί Υγρότοποι του Προεδρικού Διατάγματος αριθ. 229/19.06.2012 «Έγκριση καταλόγου μικρών νησιωτικών υγροτόπων και καθορισμός όρων και περιορισμών για την προστασία και ανάδειξη των μικρών παράκτιων υγροτόπων που περιλαμβάνονται σε αυτόν»

1. 1. i. Απαγορεύεται η καλλιέργεια στις όχθες των υδάτινων όγκων των υγροτόπων, καθώς και στα εδάφη που αποκαλύπτονται από την υποχώρηση των υδάτων σε υδάτινους αποδέκτες, κυρίως λίμνες, σε περιπτώσεις παρατεταμένης ανομβρίας. Απαγορεύεται η απομάκρυνση της παρόχθιας φυσικής βλάστησης. Για την εφαρμογή της παραπάνω παραγράφου, στους παρόχθιους αγρούς των υγροτόπων διατηρείται ακαλλιέργητο περιθώριο πλάτους ενός (1) μέτρου, και το οποίο περιλαμβάνεται στην υποχρέωση της δημιουργίας ζωνών ανάσχεσης πλάτους τριών (3) μέτρων χωρίς χρήση λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων, όπως αναλυτικά περιγράφεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 4 (δηλαδή ένα (1) μέτρο ακαλλιέργητο και δυο (2) μέτρα καλλιέργεια χωρίς προσθήκη λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων).
   2. ii. Απαγορεύονται οι εκχερσώσεις της φυσικής βλάστησής και επιτρέπονται κατ’ εξαίρεση οι παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην αποκατάσταση ή/και στη διαχείριση των υγροτόπων, στο πλαίσιο εφαρμογής εγκεκριμένων διαχειριστικών σχεδίων. Οι υφιστάμενες καλλιεργούμενές εκτάσεις διατηρούν τη χρήση τους.
   3. iii. Απαγορεύονται οι αποξηράνσεις και τα αποστραγγιστικά έργα, οι επιχωματώσεις, η απόρριψη στερεών και υγρών αποβλήτων, η εισαγωγή ξενικών ειδών πανίδας και χλωρίδας, η επέκταση των καλλιεργειών και η βόσκηση, εκτός αν από ειδική μελέτη προκύπτει ότι σχετίζεται με τη διατήρηση και οικολογική διαχείριση του υγροτόπου.
   4. iv. Απαγορεύονται οι παρεμβάσεις που αλλοιώνουν το τοπίο και προκαλούν αλλαγή του υδρολογικού καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένων των γεωτρήσεων και της άντλησης υδάτων, εκτός αν αποσκοπούν στη διατήρηση του υγροτόπου.

γ. Υγρότοποι σε περιοχές NATURA 2000

1. 1. i. Απαγορεύεται η καλλιέργεια στις όχθες των υδάτινων όγκων των υγροτόπων, καθώς και στα εδάφη που αποκαλύπτονται από την υποχώρηση των υδάτων σε υδάτινους αποδέκτες, κυρίως λίμνες, σε περιπτώσεις παρατεταμένης ανομβρίας. Απαγορεύεται η απομάκρυνση της παρόχθιας φυσικής βλάστησης. Για την εφαρμογή της παραπάνω παραγράφου στους παρόχθιους αγρούς των υγροτόπων διατηρείται ακαλλιέργητο περιθώριο πλάτους ενός (1) μέτρου, και το οποίο περιλαμβάνεται στην υποχρέωση της δημιουργίας ζωνών ανάσχεσης πλάτος τριών (3) μέτρων χωρίς χρήση λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων, όπως αναλυτικά περιγράφεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 4 (δηλαδή ένα (1) μέτρο ακαλλιέργητο και δυο (2) μέτρα καλλιέργεια χωρίς προσθήκη λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων).
   2. ii. Για τους υγροτόπους οι οποίοι περιλαμβάνονται στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000, εφαρμόζονται οι όροι που θα περιγράφονται στα Σχέδια Διαχείρισης, όταν αυτά εκπονηθούν και θεσμοθετηθούν καθώς και τυχόν υποχρεωτικές δεσμεύσεις που θα περιλαμβάνονται στα Θεματικά Σχέδια Διαχείρισης για τον τομέα της γεωργίας τα οποία εκπονούνται στο πλαίσιο του υπομέτρου 7.1 του ΠΑΑ 2014-2022.

δ. Τυρφώνες

Μέχρι το έτος 2025 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η ενσωμάτωση των οριοθετημένων περιοχών των τυρφώνων της χώρας στο Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων (Σ.Α.Α.) – Land Parcel Identification System (L.P.I.S.) του ΟΠΕΚΕΠΕ και η έκδοση των ορθών γεωργικών πρακτικών για την προστασία της οργανικής ουσίας των τυρφώνων.

3. Σύμφωνα με το πρότυπο Καλής Περιβαλλοντικής και Γεωργικής Κατάστασης (ΚΠΓΚ) 3 «Απαγόρευση της καύσης υπολειμμάτων καλλιεργειών, εκτός αν γίνεται για λόγους φυτοπροστασίας»:

Απαγορεύεται η καύση υπολειμμάτων καλλιεργειών (καλαμιά, κ.ά.). Ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες, επιλέγεται μια ή περισσότερες από τις παρακάτω πρακτικές σχετικά με τα υπολείμματα των αρόσιμων καλλιεργειών:

1. 1. ενσωμάτωση στο έδαφος
   2. βόσκηση
   3. διατήρηση ή κοπή των υπολειμμάτων και παραμονή τους στο χωράφι ώστε να επιτυγχάνεται η κάλυψη του εδάφους με τα υπολείμματα των καλλιεργειών κατά τη διάρκεια του χειμώνα και ενσωμάτωσή τους την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, πριν την προετοιμασία του εδάφους για την σπορά/φύτευση της εαρινής καλλιέργειας.

Εκτός των περιοχών του Ευρωπαϊκού Δικτύου ΦΥΣΗ 2000 (NATURA), όπου σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η καύση των υπολειμμάτων των καλλιεργειών, μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με άδεια από την οικεία Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (Δ.Α.Ο.Κ.) και τη σύμφωνη γνώμη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ο γεωργός μπορεί να προβεί σε καύση αυτών. Ως εξαιρετικές περιπτώσεις λογίζονται μόνο αυτές κατά τις οποίες συντρέχουν λόγοι φυτοπροστασίας, οι οποίοι προσδιορίζονται στην έγγραφη άδεια της Δ/νσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής.